Potas wraz z chlorem i sodem należy do elektrolitów, tzn. minerałów, które rozpuszczają się w wodzie i przenoszą ładunki elektryczne. 90 proc. potasu obecnego w organizmie zawierają komórki, pozostała część znajduje się głównie w kościach. Płyny pozakomórkowe są ubogie w potas. Aby organizm mógł właściwie funkcjonować, elektrolity muszą być dostarczone we właściwych proporcjach. Wszystkie one bowiem ściśle ze sobą współpracują. Ponieważ elektrolity w roztworach wodnych są obdarzone ładunkiem elektrycznym, mogą zatem przewodzić prąd, co wiąże się z przenoszeniem impulsów elektrycznych w układzie nerwowym.
Rola potasu w organizmie:
- Potas jako elektrolit odpowiada za utrzymanie odpowiedniego napięcia elektrycznego na błonach komórkowych (tzw. potencjał spoczynkowy) oraz odpowiada za przekazywanie impulsów elektrycznych między komórkami (tzw. potencjał czynnościowy).
- Bierze udział w procesach syntezy, czyli budowy aminokwasów i białek.
- Jest niezbędny w cyklach, w których nasze komórki produkują energię, kontroluje pracę mięśni. Bierze udział w generowaniu impulsów elektrycznych w komórkach naszego ciała, w tym w komórkach mięśnia sercowego, czyli odpowiada za każde uderzenie naszego serca.
- Taką samą funkcję potas odgrywa w mięśniach szkieletowych.
- Potas jest antagonistą sodu i jego przeciwstawne działanie polega m. in. na zmniejszaniu objętości płynów zewnątrzkomórkowych, przez co pomaga kontrolować ilość wody w organizmie. Z tą funkcją związana jest możliwość utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi. Potas jest częścią składową pompy sodowo-potasowej, która utrzymuje równowagę jonową wewnątrz i na zewnątrz komórki. Podczas gdy sód zwiększa objętość płynów zewnątrzkomórkowych, potas ją zmniejsza. Jeśli więc brakuje go w organizmie pojawia się problem z nadmiarem sodu (sód „wyciąga” wodę z komórek, przez co zwiększa objętość krwi; to z kolei powoduje zwiększenie jej ciśnienia).
- Potas jest również antagonistę wapnia i dlatego odpowiada za prawidłowe napięcie mięśni (tzw. tonus), poprzez podnoszenie ich napięcia.
- Najważniejsza funkcja potasu to regulowanie gospodarki wodnej, kontrola ciśnienia krwi i pracy nerek.
Niedobór potasu może być przyczyną puchnięcia rąk lub nóg, nadciśnienia bądź nieregularnego bicie serca. O niedoborach tego makroelementu w organizmie mogą też świadczyć skurcze mięśni nóg występujące podczas wysiłku i w upał. W ten sposób organizm sygnalizuje, że wraz z potem uciekło z niego zbyt dużo potasu i trzeba go uzupełnić. O niewystarczającej ilości potasu może też świadczyć podenerwowanie lub zmęczenie. Potas jest pierwiastkiem, którego zażywanie powinien zlecić lekarz po przeprowadzeniu odpowiednich badań, lub w przypadku zażywania określonych leków, które mogą wypłukiwać go z organizmu. Zarówno niedobór jak i nadmiar potasu w organizmie może być szkodliwy. Jeśli nasz organizm funkcjonuje prawidłowo, między potasem a sodem zachowana pozostaje równowaga. Zaburzenia w stężeniach tych makroelementów powodują występowanie jednych z najczęstszych i poważniejszych chorób cywilizacyjnych, czyli nadciśnienia tętniczego i chorób serca.